JAK POMÓC DZIECKU Z NADWAGĄ LUB OTYŁOŚCIĄ?

Uważam, że w 95% winę za otyłość dziecka ponoszą rodzice oraz jego najbliższa rodzina. Niekoniecznie wiąże się to z ich złą wolą. Po prostu - jeśli rodzice są otyli, to prawdopodobieństwo, że dziecko będzie miało również problemy z nadwagą wynosi aż 80%. Nie wynika to z obciążenia genetycznego, ale ze złych wzorców żywieniowych jakie panują w domu. Jeśli mama je na śniadanie parówkę z kanapką z pieczywa pszennego z żółtym serem i ketchupem, to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że dziecku przygotuje dokładnie to samo, co więcej w podobnej ilości. Jeśli tata lubi podjadać słone przekąski przed telewizorem, dziecko również oglądając telewizję będzie domagało się czegoś do chrupania.

Istnieje zasadnicza różnica pomiędzy zapotrzebowaniem na energię dorosłej osoby, a zapotrzebowaniem kalorycznym dziecka, co przedstawia poniższa tabelka:

Wiek	Zapotrzebowanie [kcal]
Dzieci 1-3 lat	1300
Dzieci 4-6 lat	1700
Dzieci 7-9 lat	2100
Chłopcy 10-12 lat	2600
Dziewczęta 10-12 lat	2300
Mężczyźni 21-64 lat praca lekka	2400-2600
Mężczyźni 21-64 lat praca umiarkowana	2800-3200
Mężczyźni 21-64 lat praca ciężka	3500-4000
Mężczyźni 21-64 lat praca bardzo ciężka	4000-4500
Kobiety 21-59 lat praca lekka	2100-2300
Kobiety 21-59 lat praca umiarkowana	2400-2800
Kobiety 21-59 lat praca ciężka	2900-3200

Nadwyżka przyjmowanych kalorii wynika również z nadmiaru spożywania słodyczy. Co więcej - cukier znajdujący się w batonach, ciastkach, cukierkach, czekoladzie i lodach jest obecny również w słodkich kolorowych soczkach, których kolorowe butelki i atrakcyjne etykiety zachęcają dzieci do konsumpcji.

Frytki i chipsy znajdują się również w pierwszej czołówce dziecięcych rarytasów. Chipsy mają w sobie aż 45g tłuszczu na 100g produktu. Zjeść dużą paczkę chipsów to jak spałaszować ¼ kostki masła na raz! Tłuszcz ukryty jest o wiele bardziej niebezpieczny niż tłuszcz widoczny – zwyczajnie nie zdajemy sobie sprawy z jego ilości. Czy któraś z mam zaserwowałaby swojemu dziecku do zjedzenia taką ilość masła?

DZIECI SIĘ NIE RUSZAJĄ

Wyrobienie kciuka od playstation nie pokryje dziennego zapotrzebowania dziecka na aktywność fizyczną. Dawniej podwórka i boiska były pełne dzieci, dla których zabawy na świeżym powietrzu były podstawową formą aktywności w czasie wolnym od nauki. Aktywność fizyczna jest ważna dla prawidłowego rozwoju układu krążenia, układu oddechowego i przede wszystkim układu ruchowego. Podczas uprawiania sportu rozwija się sprawność, zwinność, wytrzymałość, refleks. Dziecko uczy się również komunikacji i relacji społecznych w kontakcie z innymi dziećmi i współzawodnictwie. Ruch na powietrzu dodatkowo wzmacnia odporność i pomaga uchronić przed szybkim łapaniem każdej pojawiającej się infekcji w przedszkolu czy w szkole. Niestety place zabaw świecą pustkami, a pokryte śniegiem osiedlowe górki nie cieszą się już powodzeniem młodych saneczkarzy. Dzieci zbyt wiele czasu spędzają przed monitorami komputerów i telewizorów. Co więcej, z uwagi na wieczny brak czasu, są najczęściej wożone samochodami przez swoich rodziców do przedszkola, szkoły oraz na dodatkowe zajęcia. Przewrażliwieni rodzice ograniczają do minimum kontakt z zimnym mroźnym powietrzem, przez co młody człowiek traci na możliwości hartowania swojego organizmu, a jego odporność i naturalne mechanizmy obronne organizmu nie są stymulowane.

JAK POMÓC DZIECKU Z NADWAGA?

Żaden profesjonalny dietetyk nie powinien rozpisywać zatroskanym rodzicom diety ubogoenergetycznej dla dziecka bez zebrania szczegółowego wywiadu dotyczącego zwyczajów żywieniowych i jego stylu życia. Przyjmuje się, że w okresie dojrzewania (dziewczynki do lat 16, chłopcy do lat 18) priorytetem jest właściwy rozwój dziecka. Nie powinno się ograniczać dziennie spożywanych kalorii nawet o 200 jednostek, ponieważ może to spowodować nieodwracalne zahamowania w rozwoju dziecka, których nie będzie można odrobić w późniejszym czasie. Oczywiście nie mówię tutaj o przypadkach skrajnych, w których brak podjęcia drastycznych środków wiąże się z zagrożeniem życia dziecka. Pierwszym krokiem do podjęcia walki z nadwagą jest szczera rozmowa specjalisty z rodzicami i jasne uświadomienie dwóch rzeczy - konsekwencji zdrowotnych jakie mogą wiązać się z nadwagą u dziecka oraz błędów żywieniowych popełnianych na co dzień w domu rodzinnym. Często są to bardzo trudne i długie rozmowy. Rodzice wypierają problem, przenoszą winę na placówki oświatowe i zazwyczaj musi minąć trochę czasu od pierwszej wizyty u dietetyka, żeby w pełni zdeterminowani zaczęli pomagać swojemu dziecku - wprowadzając korzystne zmiany i zmieniając złe nawyki także u siebie.

JAK ROZPOZNAĆ U DZIECKA NADWAGĘ?
U dzieci nie ma zastosowania Body Mass Index (BMI) - najczęściej stosowany wskaźnik pozwalający szybko zdiagnozować nadwagę. Najszybciej nadwagę u dzieci można stwierdzić na postawie porównania wagi rzeczywistej dla norm należnych do określonego wieku. Jeśli masa dziecka przekracza 20% normy jest to pierwszy sygnał, że mamy do czynienia z nadwagą. Pomocne mogą okazać się również siatki centylowe gdy masa ciała waha się pomiędzy 85-95 mówi się o nadwadze, gdy przekracza ten przedział stwierdza się otyłość.

Jak już wcześniej wspomniałam w przypadku dzieci nie stosuje się diety ubogoenergetycznej, natomiast stosuje się dietę adekwatną do norm fizjologicznych oraz zwiększa się aktywność fizyczną wprowadzając systematyczne treningi. Podstawową trudnością może okazać się konieczność zmiany stylu życia całej rodziny. Nie da się bowiem zachęcić dziecka do jedzenia warzyw, podczas gdy rodzice zajadają się kurczakiem w panierce lub zostawić dziecko na basenie, aby popływało pół godziny -  podczas gdy rodzic będzie na niego czekał w samochodzie. Ważne jest podkreślenie, że dziecko nie jest na diecie odchudzającej, ale dąży do osiągnięcia prawidłowej wagi poprzez adekwatne do jego potrzeb pokrycie energetyczne. Trzeba zdać sobie również sprawę, że w przypadku dzieci nie da się zrezygnować w 100% ze słodyczy. Jeśli się pojawiają powinny zostać wliczone do codziennego jadłospisu i jego ogólnej wartości kalorycznej.

Wyprowadzanie dziecka z nadwagi nie może wiązać się z nerwową atmosfera. W momentach zwątpienia rodzice muszą pamiętać, że trud włożony w zrzucanie zbędnych kilogramów przez ich pociechę będzie miał ogromny wpływ na jego przyszłość. Dziecko pozna zdrowe nawyki żywieniowe, w okresie dojrzewania nie będzie miało problemów z zaakceptowaniem swojego wyglądu oraz uniknie wielu konsekwencji zdrowotnych wynikających z nadwagi takich jak: obciążenia dla kręgosłupa, bioder, kolan, stawu skokowego, serca, powstania miażdżycy lub cukrzycy typu 1.